Đầu tiên cần lưu ý: luôn theo dõi tin dự báo thời tiết trước khi tham gia các hoạt động ngoài trời. Nếu dự báo có dông bão, hãy hoãn chuyến đi hoặc đảm bảo nơi mình đến, nơi mình làm việc có nơi trú ẩn an toàn thích hợp. Tránh những nơi có nguy cơ sét đánh cao. Luôn theo dõi trạng thái bầu trời và có biện pháp phòng tránh sét ngay khi thấy có những biểu hiện có khả năng xảy ra dông, sét như mây cuồn cuộn từ phía xa, bầu trời tối đi, gió tự nhiên mát hơn và thổi mạnh hoặc nghe tiếng sấm từ xa.
1. Khi đang ở ngoài trời
- Hãy vào nhà hoặc tìm nơi trú ẩn an toàn. Nơi trú ẩn an toàn bao gồm nhà ở, văn phòng, trung tâm mua sắm và xe mui kín.
Nếu bắt buộc phải ở bên ngoài mà không có nơi trú ẩn an toàn gần đó, các hành động sau có thể làm giảm nguy cơ bị sét đánh:
- Ngay lập tức rời khỏi các khu vực trên cao như đồi, núi hoặc đỉnh núi.
- Không bao giờ trú ẩn dưới một cái cây đứng đơn lẻ.
- Không trú tránh dưới những vách đá hoặc đá nhô ra.
- Tránh khỏi ao, hồ, bể bơi hoặc các vùng nước khác.
- Tránh xa các vật dẫn điện như hàng rào thép gai, đường dây điện, xe máy, xe đạp, máy cày…..
- Nếu đang ở trong một nhóm trong cơn dông bão, hãy tách biệt nhau tối thiểu 5 mét. Điều này sẽ làm giảm số lượng thương tích nếu sét đánh xuống đất.
- Nếu đang ở trong rừng cần lựa chọn trú ẩn dưới những tán rừng có các cây thấp hơn xung quanh và tránh xa các khe suối.
- Hạn chế tối đa tiếp xúc trực tiếp với bề mặt đất bằng cách đi giày, dép, nếu không có giày dép thì ngồi trên ghế, hoặc ngồi trên các vật cách điện. Nên loại bỏ khỏi cơ thể bất cứ vật dẫn điện nào như: đồng hồ, điện thoại, thắt lưng có mặt bằng sắt….
- Nếu đang ở trong cơn dông nếu phát hiện những biểu hiện sau đây rất có thể khu vực đó đang có nguy cơ rất cao bị sét đánh trúng và bạn có thể đang gặp nguy hiểm.
+ Tai có cảm giác bị ù, có âm thanh như tiếng rit
+ Cơ thể có cảm giác ngứa râm ran.
+ Tóc và các sợi lông trên cánh tay và chân dựng lên
+ Mắt cảm nhận thấy bị hoa với những ánh sáng xanh hoặc trắng
Ngay lập tức ngồi xuống, chọn tư thế ngồi cúi xuống, tay bắt ra sau đầu bịt lấy đầu và tai.
2. Trong nhà
Mặc dù nhà là nơi trú ẩn khá an toàn trong cơn bão có sấm sét, tuy nhiên vẫn có thể gặp rủi ro. Dưới đây là một số cách để giữ an toàn và giảm nguy cơ bị sét đánh khi ở trong nhà.
Tránh nước
Không tắm dưới vòi sen, rửa bát, hoặc tiếp xúc với nước trong cơn dông vì sét có thể truyền qua hệ thống ống nước của tòa nhà.
Tránh thiết bị điện tử
Không sử dụng máy tính, máy tính xách tay, hệ thống trò chơi, máy giặt, máy sấy, bếp nấu hoặc bất cứ thứ gì được kết nối với ổ cắm điện. Sét có thể truyền qua hệ thống điện, hệ thống thu phát thanh và truyền hình, và bất kỳ dây hoặc thanh kim loại nào trong tường hoặc sàn bê tông.
Tránh điện thoại có dây
Điện thoại có dây không an toàn khi sử dụng trong cơn dông nên không nên sử dụng điện thoại bàn khi có dông, sét.
Tránh cửa sổ, cửa ra vào, hiên nhà và bê tông
Tránh xa các cửa ra vào, cửa sổ. Không nằm trên sàn bê tông khi có dông bão. Ngoài ra, tránh dựa vào các bức tường bê tông. Sét có thể truyền qua bất kỳ dây hoặc thanh kim loại nào trong tường hoặc sàn bê tông.
3. Khi phát hiện có người bị sét đánh
Việc đầu tiên cần làm là trấn tĩnh và đánh giá nhanh tình huống, xác định có bao nhiêu nạn nhân, nạn nhân bị sét đánh vào đâu, hiện trạng nạn nhân như thế nào và nguy cơ sét tiếp tục đánh xuống địa điểm đó. Khi bị sét đánh cần hạn chế di chuyển, tuy nhiên, nếu khu vực nạn nhân nằm là khu vực có nguy cơ cao như dưới cây to đứng độc lập, ở bãi đất trống cao hơn xung quanh hoặc quá gần các cột điện cả nạn nhân và người cứu hộ có thể gặp nguy hiểm hãy di chuyển nạn nhân đến một vị trí an toàn hơn.
Gọi những người đang ở ngay xung quanh (nếu có) đến trợ giúp và gọi 115 ngay lập tức, chỉ đường đến vị trí của bạn và thông tin sơ bộ về nạn nhân. Gọi hoặc nhờ người xung quanh gọi cho nhân viên y tế nào ở gần khu vực đó để sơ cứu kịp thời. Lưu ý rằng, sử dụng điện thoại di động trong thời gian có dông sét là an toàn.
Tiến hành Sơ cứu nạn nhân bị sét đánh trong khi chờ đợi sự chăm sóc y tế chuyên nghiệp nếu có hiểu biết về việc sơ cứu hoặc duy trì liên lạc với nhân viên y tế để họ hướng dẫn cách thức sơ cứu. Lưu ý là hoàn toàn an toàn khi chạm vào nạn nhân bị sét đánh vì người bị sét đánh không mang điện tích.