Những ngày cuối tháng 8 đầu tháng 9/2023, trên Biển Đông có 01 cơn bão hoạt động, đó là bão số 3, có tên quốc tế là SAOLA. Sau vài ngày hoạt động đến đêm 02/9, sau khi di chuyển vào vùng ven biển phía Tây Nam tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc), bão số 3 đã suy yếu thành áp thấp nhiệt đới và đến chiều 03/9 ATNĐ suy yếu thành một vùng áp thấp trên vùng ven biển phía Tây bán đảo Lôi Châu (Trung Quốc) và tan dần. Như vậy, bão số 3 không ảnh hưởng đến thời tiết biển và đất liền nước ta.
I. Phân tích, đánh giá tình hình khí tượng thủy văn nổi bật trong tháng qua.
1. Khí tượng
1.1 Thời tiết nguy hiểm
a. Nắng nóng:
Tháng 8/2023, khu vực Hà Tĩnh xảy ra 3 đợt nắng nóng, tuy nhiên các đợt nắng nóng không kéo dài và cường độ cũng ít gay gắt. Đợt 1 từ ngày 09 - 15/8, trong đó ngày 09 - 10/8 nắng nóng diện rộng, từ 12 - 15/8 nắng nóng cục bộ; đợt 2 từ ngày 16 - 19/8 nắng nóng diện rộng; đợt 3 từ ngày 22 - 27/8, nắng nóng diện rộng, trong đó ngày 24 nắng nóng cục bộ.
b. Mưa diện rộng:
Trong tháng 8/2023, xảy ra đợt mưa vừa, mưa to từ ngày 01 - 04/8, lượng mưa phổ biến 26 - 47mm, riêng khu vực huyện Hương Khê 64 - 97mm; ngoài ra còn có một số ngày (không liên tục) có lượng mưa vừa, cục bộ mưa to đến rất to và lượng mưa phân bố không đều giữa các khu vực trong tỉnh.
1.2 Nhiệt độ và lượng mưa
a. Nhiệt độ:
Nhiệt độ trung bình tháng 8/2023 phổ biến 29,5 - 30,6 độ C cao hơn thời kỳ chuẩn khí hậu (TKCKH) cũng như cao hơn tháng 8/2022 từ 0,7 - 1,4 độ C. Nhiệt độ cao nhất tuyệt đối vùng đồng bằng ven biển 36,9 - 38,1 độ C xảy ra ngày 10, 18 và 26/8, vùng núi phía Tây 39,7 - 39,9 độ C xảy ra ngày 18/8 ; nhiệt độ thấp nhất tuyệt đối 23,1 - 25,1 độ C xảy ra ngày 29, 30 và 31/8.
b. Lượng mưa và số ngày mưa
Tổng lượng mưa tháng 8/2023, đa phần các khu vực có lượng mưa từ 125 - 217mm, thấp hơn TKCKH 108 - 189mm, cũng như thấp hơn so với tháng 8/2022 từ 50 - 83mm; số ít khu vực còn lại có lượng mưa thấp hơn nhiều.
Tổng số ngày có mưa trong tháng 8/2023 từ 8 - 16 ngày, riêng Thạch Đồng 5 ngày.
2. Thủy văn
Từ tháng 8/2023 đến nửa đầu tháng 9/2023 mực nước trên sông Ngàn Sâu, Ngàn Phố chủ yếu ở xu thế biến đổi chậm. Sông La, Rào Cái và sông Rác chịu ảnh hưởng của thủy triều.
Dòng chảy: Lượng dòng chảy trung bình từ tháng 8/2023 đến 15/9/2023 trên các sông Ngàn Sâu, Ngàn Phố ở mức thấp hơn so với TBNN từ 55 - 58% cũng như thấp hơn năm 2022 cùng kỳ từ 34 - 45%.
Hồ chứa: Dung tích các hồ chứa lớn ở khu vực Hà Tĩnh tính đến ngày 14/9/2023 đang ở mức rất thấp và phổ biến đạt từ 5,8 - 37,7% so với dung tích thiết kế (riêng hồ Đá Hàn đạt 47,7%; hồ Kim Sơn, Tàu Voi 74,8 - 81,1%) và đạt từ 11,0 - 47,0% so với năm 2022 cùng thời kỳ (riêng hồ Kim Sơn, Tàu Voi 105,6 - 132,9%).
3. Hải văn
Từ tháng 8/2023 đến ngày 15/9/2023, độ cao sóng ven bờ biển khu vực Hà Tĩnh phổ biến dưới 0,25 – 0,75m, riêng ngày 30 – 31/8 độ cao sóng khu vực ven bờ từ 0,75 - 1,25m.
Thủy triều vùng biển Hà Tĩnh từ tháng 8 đến 15/9/2023 chủ yếu ở chế độ nhật triều không đều và xuất hiện các lần triều cường vào ngày các ngày 01 - 03/8, 29 - 30/8, 11 – 12/9.
II. Dự báo khí tượng thủy văn từ tháng 10/2023 đến tháng 03 năm 2024.
1. Khí tượng.
1.1 Hiện tượng ENSO:
Hiện nay, trạng thái khí quyển và đại dương đã ở trong điều kiện El Nino. Dự báo trong những tháng tới, El Nino tiếp tục duy trì với xác suất khoảng 90-95%.
1.2 Bão/ATNĐ và các hiện tượng thời tiết nguy hiểm.
a. Bão và ATNĐ
Từ nửa cuối tháng 9 đến tháng 12/2023, có khoảng 3 - 5 cơn bão/ATNĐ hoạt động trên Biển Đông, trong đó có 01 - 02 cơn ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta và có thể ảnh hưởng gián tiếp đến khu vực Hà Tĩnh. Từ tháng 01 - 03/2024, bão và ATNĐ ít có khả năng hoạt động trên khu vực Biển Đông.
b. Rét đậm, rét hại
Trong thời kỳ đầu mùa Đông năm 2023-2024, không khí lạnh có khả năng hoạt động yếu; rét đậm, rét hại có thể xuất hiện muộn và số ngày rét đậm, rét hại có khả năng ít hơn so với TBNN.
c. Mưa lớn
Dải hội tụ nhiệt đới tiếp tục hoạt động từ nay cho đến khoảng tháng 11/2023, sau đó có xu hướng dịch xuống phía Nam. Do vậy, khu vực Hà Tĩnh còn nhiều ngày mưa rào và dông, có ngày xuất hiện mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to. Trong giai đoạn chuyển mùa cần đề phòng lốc, sét và gió giật mạnh trong cơn dông.
1.3 Nhiệt độ
Nền nhiệt độ từ tháng 10 - 12/2023, ở khu vực Hà Tĩnh tiếp tục cao hơn so với TKCKH từ 0,5 - 1,5 độ C. Từ tháng 01 - 03/2024, nhiệt độ ở các khu vực trong tỉnh tiếp tục có xu hướng cao hơn TKCKH từ 1,0 - 1,5 độ C.
1.4 Lượng mưa
Tổng lượng mưa tháng 10/2023 thấp hơn khoảng 10-20% so với TKCKH cùng thời kỳ ; tháng 11 và 12/2023 khả năng ở mức xấp xỉ đến cao hơn TKCKH từ 10 - 30%.
Tháng 01 - 03/2024, tổng lượng mưa ở mức xấp xỉ đến cao hơn một ít so với TKCKH.
2. Thủy văn
Từ nửa cuối tháng 8 đến giữa tháng 9/2023, trên các sông Ngàn Sâu, Ngàn Phố có khả năng xuất hiện 1 - 2 dao động và lũ nhỏ. Sông La, Rào Cái và Rác chịu ảnh hưởng của thủy triều. Trong tháng 8/2023, cần đề phòng xảy ra tình trạng khô hạn cục bộ ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất nông nghiệp trên toàn tỉnh.
Từ nửa cuối tháng 9 đến giữa tháng 10/2023, trên các sông khu vực Hà Tĩnh có khả năng xuất hiện 2-4 đợt lũ. Đỉnh lũ năm nay trên các sông khả năng ở mức BĐ1-BĐ2, có sông trên BĐ2 (ở mức thấp hơn TBNN và năm 2022). Trên các sông suối nhỏ, vùng thượng lưu các sông có khả năng xuất hiện lũ quét và sạt lở đất; ngập úng vùng đô thị, ven sông. Lượng dòng chảy trên các sông từ tháng 08 đến tháng 10 ở mức thấp hơn TBNN từ 23 - 36%.
Tháng 11/2023 có khả năng xuất hiện 1 - 2 đợt dao động, tháng 12/2023 đến tháng 02/2024, trên các sông khu vực Hà Tĩnh phổ biến biến đổi chậm theo xu thế giảm dần.
3. Hải văn
Vùng ven biển khu vực Hà Tĩnh cần đề phòng sóng lớn kết hợp với nước dâng do ảnh hưởng của bão và ATNĐ từ tháng 8-11/2023, nguy cơ cao gây sạt lở bờ sông, bờ biển. Các đợt sóng lớn kết hợp với nước dâng do bão, ATNĐ và gió mùa mạnh làm tăng nguy cơ sạt lở bờ biển, nhất là trong trường hợp bão, ATNĐ và gió mùa mạnh ảnh hưởng vào kỳ thuỷ triều cao tại khu vực.
Từ tháng 11/2023 đến tháng 02/2024, do ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc, độ cao sóng ở vùng biển khu vực Hà Tĩnh có thể đạt 2-4m, vùng biển ngoài khơi sóng biển dao động từ 3-5m (với xác suất trên 70%).
Thuỷ triều vùng biển Hà Tĩnh chủ yếu ở chế độ nhật triều không đều. Từ tháng 8/2023 đến tháng 12/2023 vùng biển Hà Tĩnh có khả năng xuất hiện các đợt triều cường vào các ngày 29 - 30/8, 25 - 27/9, 23 - 24/10, 17-20/11, 16-17/12.