Từ tháng 6 đến nay, trên khu vực Biển Đông đã xuất hiện 01 ATNĐ và 02 cơn bão.
I. Phân tích, đánh giá tình hình khí tượng thuỷ văn nổi bật trong tháng qua.
1. Khí tượng
1.1. Thời tiết nguy hiểm
a. Bão, áp thấp nhiệt đới (ATNĐ): Bão số 01 có tên quốc tế Maliksi được hình thành ngày trên khu vực Biển Đông vào chiều ngày 31/5. Đến sáng sớm ngày 01/6 bão số 1 đi vào đất liền phía Nam tỉnh Quảng Đông (TQ) suy yếu thành áp thấp nhiệt và tan dần. Bão số 01 không ảnh hưởng trực tiếp đến thời tiết đất liền nước ta. ATNĐ được hình thành từ một vùng áp thấp trên vùng biển phía Tây khu vực giữa Biển Đông vào chiều tối ngày 13/7. Sau hơn 2 ngày hoạt động trên Biển Đông đến đêm 15/7, ATNĐ suy yếu thành một vùng áp thấp trên vùng biển Quảng Trị đến Đà Nẵng và tan dần. Bão số 2 có tên quốc tế là Prapiroon được hình thành từ một vùng áp thấp trên khu vực giữa Biển Đông. Sáng 19/7, vùng áp thấp đã mạnh lên thành ATNĐ. Đến sáng 21/7, mạnh lên thành bão số 2. Sáng sớm ngày 23/7, suy yếu thành ATNĐ trên vùng biển Quảng Ninh - Hải Phòng; Khoảng 10 giờ trưa cùng ngày ATNĐ suy yếu thành vùng áp thấp và đi vào đất liền khu vực Quảng Ninh-Hải Phòng, sau đó suy yếu nhanh thành một vùng áp thấp trên khu vực Lạng Sơn- Quảng Ninh và tan dần.
b. Nắng nóng. Từ tháng 6/2024 đến ngày 15/8/2024 khu vực Hà Tĩnh xảy ra 06 đợt nắng nóng diện rộng cụ thể: Đợt 1 xảy ra từ ngày 02 - 05/6 với nhiệt độ cao nhất ngày phổ biến 36,0 - 37,80C; Đợt 2 từ ngày 10 - 22/6 với nhiệt độ cao nhất ngày 38,7 - 39,60C riêng Hương Khê 40,60C. Đợt 3 xảy ra từ ngày 28/6 - 07/7 với nhiệt độ cao nhất ngày 36 - 380C; Đợt 4 từ ngày 08 - 14/7 với nhiệt độ cao nhất ngày phổ biến 36,2 - 37,90C; đợt 5 từ ngày 26 - 27/7 với nhiệ độ cao nhất này 35,5 - 37,20C.Ngoài ra trong tháng 6 cũng xảy ra 01 đợt nóng cục bộ cụ thể ngày 07 - 09/6 xảy ra ở khu vực vùng núi và Tp Hà Tĩnh xảy ra ngày 08/6 với mức nhiệt phổ biến 35,8 – 36,80C, Tp Hà Tĩnh có 01 ngày nắng nóng 35,20C.
c. Mưa lớn: Do ảnh hưởng hoàn lưu ATNĐ kết hợp với hội tụ gió trên cao nên từ đêm 14 - 19/7, hầu khắp các khu vực trong tỉnh có mưa vừa, mưa to và dông rải rác, cục bộ có mưa rất to. Tổng lượng mưa phổ biến 148 - 226mm; riêng tp Hà Tĩnh, Thạch Đồng và Cẩm Nhượng 47 - 91mm.
d. Thiên tai dông lốc, sét: Trong tháng 6/2024 trên địa bàn Hà Tĩnh xảy ra 01 trận lốc xoáy cụ thể vào lúc 14 giờ 40 phút ngày 21/6/2024 trên địa bàn huyện Hương khê xảy ra lốc xoáy, mưa rào và dông mạnh. Lốc xoáy đã xảy ra tại địa bàn xã Hương Trà, xã Hương Thủy và xã Hương Giang, huyện Hương Khê.
1.2. Nhiệt độ và lượng mưa.
a. Nhiệt độ: Nhiệt độ trung bình tháng 6/2024 các khu vực phổ biến 30,7 - 31,90C; cao hơn thời kỳ chuẩn khí hậu (TKCKH) 0,9 - 1,40C nhưng xấp xỉ tháng 6/2023.
Nhiệt độ trung bình tháng 7/2024 phổ biến 29,4 - 30,80C xấp xỉ so với TKCKH nhưng thấp hơn tháng 7/2023 từ 0,7 - 1,60C.
Nhiệt độ cao nhất tuyệt đối 39,1 - 40,60C, riêng Kỳ Anh 38,70C xảy ra vào tháng 6/2024; nhiệt độ thấp nhất tuyệt đối 23,9 - 26,20C xảy ra vào tháng 7/2024.
b. Lượng mưa và số ngày mưa: Tổng lượng mưa tháng 6/2024, phổ biến 11 - 97mm, thấp hơn TKCKH 25 - 105mm, phần lớn thấp hơn tháng 6/2023 từ 14 - 111mm. Số ngày có mưa trong tháng 6 từ 3 - 11 ngày. Tổng lượng mưa tháng 7/2024, phổ biến 157 - 265mm, có nơi cao hơn như Sơn Kim 368mm, Hương Trạch 416mm (riêng Tp Hà Tĩnh, Cẩm Nhượng và Thạch Đồng có lượng mưa thấp hơn và phổ biến 68 - 101mm). Hầu hết các khu vực có lượng mưa cao hơn TKCKH 40 - 102mm (trừ Tp Hà Tĩnh thấp hơn 31mm), cũng như cao hơn tháng 7/2023 từ 102 - 336mm (riêng Tp Hà Tĩnh, Thạch Đồng và Cẩm Nhượng thấp hơn tháng 7/2023 từ 110 - 149mm). Số ngày có mưa trong tháng 7 từ 12 - 11 ngày.
2. Tình hình thuỷ văn.
Từ tháng 06/2024 đến nửa đầu tháng 8/2024 mực nước trên sông Ngàn Sâu, Ngàn Phố chủ yếu ở xu thế biến đổi chậm, từ này 15 – 21/7 có dao động. Riêng từ ngày 15 - 17/7 trên sông Ngàn Phố tại trạm Sơn Diệm có xuất hiện một trận lũ nhỏ với biên độ lũ lên 3,31m, đỉnh lũ ở mức dưới BĐ1. Sông La, Sông Rào Cái và sông Rác chịu ảnh hưởng chủ yếu của thủy triều.
Dòng chảy: Lượng dòng chảy trung bình từ tháng 06/2024 đến nửa đầu tháng 8/2024 trên sông Ngàn Sâu thấp hơn so với TBNN 20% nhưng cao hơn năm 2023 cùng kỳ 78%; trên sông Ngàn Phố thấp hơn TBNN 65% nhưng cao hơn năm 2023 85% cùng kỳ.
Hồ chứa: Dung tích các hồ chứa lớn ở khu vực Hà Tĩnh tính đến ngày 12/8/2024 phổ biến đạt từ 16,4 - 40,1% (riêng hồ Kim Sơn, Tàu Voi, Xuân Hoa, Bộc Nguyên, Đá Hàn từ 63 - 81%) so với dung tích thiết kế.
3. Hải văn
Từ tháng 06/2024 đến ngày nửa đầu tháng 8/2024, độ cao sóng ven bờ biển khu vực Hà Tĩnh phổ biến dưới 0,75m, ngoài khơi 1,0 - 2,0m. Riêng từ ngày 23 - 24/7 vùng biển khu vực Hà Tĩnh xảy ra gió mạnh sóng lớn, độ cao sóng vùng biển ven bờ từ 1,0 - 1,5m; ngoài khơi 1,5 - 2,5m. Từ tháng 06/2024 - 15/8//2024, mực nước biển dao động theo thủy triều và ở mức TBNN cùng thời kỳ. Những đợt triều cao xuất hiện vào các ngày: 08/6 - 09/6, 23/6 - 26/6, 06/7 - 09/7, 21/7 - 23/7, 03 - 05/8.
II. Dự báo khí tượng thuỷ văn từ tháng 09/2024 đến tháng 11/2024
1.1 Hiện tượng ENSO:
Hiện tại, hiện tượng ENSO đang trong trong trạng thái trung tính. Thời kỳ từ tháng 9 - 11/2024, ENSO có khả năng chuyển sang trạng thái La Nina với xác suất 60 - 70%.
1.2 Bão/ATNĐ và các hiện tượng thời tiết nguy hiểm.
a. Bão và ATNĐ: Từ nay đến tháng 11/2024, trên Biển Đông, bão và ATNĐ có khả năng xuất hiện ở mức xấp xỉ đến cao hơn TTBNN (TBNN 5 – 6 cơn) trong đó số cơn đổ bộ vào đất liền có thể cao hơn so với TBNN (TBNN khoảng 3 cơn) và tập trung nhiều ở khu vực Trung Bộ và các tỉnh phía Nam. Đề phòng khả năng bão/ATNĐ hình thành ngay trên khu vực Biển Đông.
b. Nắng nóng: Nắng nóng vẫn còn có khả năng xảy ra từ nay đến hết tháng 9/2024 tuy nhiên cường độ nắng nóng không quá gay gắt, riêng tháng 9/2024 cường độ nắng nóng nhẹ hơn tháng 8/2024 và số ngày nắng nóng xảy ra ít hơn.
c. Mưa lớn, dông, lốc, sét, mưa đá: Các khu vực trong tỉnh có khả năng xảy ra các hiện tượng thời tiết như: lốc, sét và gió giật mạnh.
d. Mưa lớn: Năm nay khả năng mùa mưa bão lũ có khả năng xuất hiện tương đương so với TBNN (Khoảng đầu tháng 9/2024). Mưa lớn ở Hà Tĩnh tập trung chính vào nửa cuối tháng 9 đến nửa đầu tháng 11/2024.
e. Không khí lạnh (KKL): KKL bắt đầu hoạt động từ tháng 9 - 10/2024 và xu hướng gia tăng tần suất và cường độ mạnh dần từ tháng 11/2024.
1.3 Nhiệt độ trung bình, lượng mưa:
+ Nhiệt độ: Từ tháng 9/2024, trên toàn tỉnh phổ biến cao hơn so với TKCKH khoảng 0,5 - 1,00C. Tháng 10 - 11/2024 phổ biến xấp xỉ TBNN cùng kỳ.
+ Lượng mưa: Nhìn chung tổng lượng mưa tháng 9 - 10/2024 các khu vực ở mức cao hơn so với TBNN cùng kỳ từ 10 – 20%.
2. Thuỷ văn.
Từ cuối tháng 8/2024 đến tháng 11/2024, trên các sông khu vực Hà Tĩnh có khả năng xuất hiện 3 - 5 đợt lũ và dao động, đỉnh lũ ở mức cao hơn TBNN và cao hơn năm 2023. Đỉnh lũ có khả năng ở mức BĐ2 - BĐ3, có sông trên BĐ3. Đỉnh lũ trên sông La có khả năng ở mức BĐ1 - BĐ2. Sông La, Rào Cái và sông Rác chủ yếu chịu ảnh hưởng của thủy triều.
Lượng dòng chảy trên các sông từ tháng 9/2024 đến tháng 11/2024 ở mức thấp hơn TBNN từ 20 - 45%.
Cảnh báo hiện tượng thủy văn nguy hiểm: Khả năng xuất hiện lũ lớn, ngập lụt. Lũ quét, sạt lở đất nguy cơ cao xuất hiện tại các khu vực vùng núi, ven sông và các công trình đang xây dựng.
Khả năng tác động đến môi trường, điều kiện sống, cơ sở hạ tầng, các hoạt động kinh tế-xã hội: Lũ trên các sông suối gây ngập lụt ảnh hưởng tới các hoạt động như giao thông thủy, nuôi trồng thủy sản, sản xuất nông nghiệp tại các bờ, bãi. Lũ quét, sạt lở đất và ngập úng có khả năng gây sạt lở hư hại các công trình giao thông, gây thiệt hại về người và tài sản. Người dân cần chú ý bảo vệ tài sản và tìm nơi trú ẩn an toàn.
3. Hải văn
Sóng biển: Từ tháng 9-11/2024, do ảnh hưởng của hoạt động gió mùa Đông Bắc, bão, áp thấp nhiệt đới nên ngoài khơi vùng biển Hà Tĩnh có khả năng xuất hiện sóng cao 2,0-4,0m.Vùng ven biển khu vực Hà Tĩnh cần lưu ý đề phòng sóng lớn kết hợp với nước dâng do ảnh hưởng của bão và áp thấp nhiệt đới, nguy cơ cao gây sạt lở bờ sông, bờ biển. Những đợt triều cao có khả năng xuất hiện vào những ngày: 15 - 16/9, 21 - 25/10 và 18 - 21/11.
III. Xu thế thời tiết, thuỷ văn, hải văn từ tháng 12/2024 - 02/2025
1. Khí tượng
+ Hiện tượng ENSO: Dự báo hiện tượng ENSO tiếp tục duy trì ở trạng thái La Nina với xác suất khoảng 65 - 75%.
+ Bão, ATNĐ: Từ tháng 12/2024 đến tháng 02/2025, bão và ATNĐ xuất hiện trên Biển Đông có khả năng ở mức xấp xỉ TBNN (TBNN: 1 – 2 cơn) và có thể ảnh hưởng đến đất liền khu vực phía Nam nước ta. Đề phòng khả năng bão/ATNĐ hình thành ngay trên khu vực Biển Đông.
+ KKL và rét đậm, rét hại (RĐ, RH): KKL tiếp tục gia tăng cường độ, tần suất trong tháng 12/2024 đặc biệt hoạt động mạnh vào tháng 01 và tháng 02/2025. Hiện tượng RĐ, RH diện rộng ở Hà Tĩnh có khả năng xuất hiện vào nửa đầu tháng 01/2025, sau đó RĐ, RH tiếp tục xuất hiện ở khu vực Hà Tĩnh. Cần đề phòng khả năng xảy ra những đợt RĐ, RH kéo dài nhiều ngày.
+ Khả năng tác động đến môi trường, điều kiện sống, cơ sở hạ tầng, các hoạt động kinh tế-xã hội: Bão/ATNĐ và gió mùa Đông Bắc có khả năng gây ra gió mạnh, sóng lớn ảnh hưởng đến các hoạt động trên khu vực Biển Đông. Hiện tượng RĐ, RH gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sản xuất nông nghiệp của người dân. Ngoài ra, mưa lớn, lốc, sét vẫn có khả năng xuất hiện và có thể ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống và các hoạt động sản xuất.
2. Thủy văn
Mực nước trên các sông Ngàn Sâu, Ngàn Phố từ tháng 12/2024 – 02/2024 khả năng biến đổi chậm theo xu thế xuống dần. Sông La, sông Rào Cái và sông Rác chịu ảnh hưởng của thủy triều.
Lượng dòng chảy trên các sông khu vực Hà Tĩnh từ tháng 12/2024 - 02/2025 có khả năng ở mức thấp hơn so với TBNN từ 15 - 35% cùng thời kỳ.
Cảnh báo hiện tượng thủy văn nguy hiểm: Ít có khả năng xảy ra.
Khả năng tác động đến môi trường, điều kiện sống, cơ sở hạ tầng, các hoạt động kinh tế-xã hội: Ít có khả năng tác động.
3. Hải văn
Từ tháng 12/2024 - 02/2025: Do ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc, độ cao sóng ở vùng biển ven bờ khu vực Hà Tĩnh có khả năng dao động từ 1 - 2m; ngoài khơi 2 - 4m.
Mực nước biển dao động theo thủy triều và ở mức xấp xỉ TBNN cùng thời kỳ. Những đợt triều cao có khả năng xuất hiện vào những ngày: 05 - 07/12 và từ ngày 17 – 19/12.