Bão và áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) Tháng 10 đến nửa đầu tháng 11/2021 trên khu vực Biển Đông xuất hiện 02 cơn bão số 7 và bão số 8 và 01 ATNĐ. Trong đó bão số 7 (có tên quốc tế LIONROCK) suy yếu thành ATNĐ và đi vào đất liền các tỉnh từ Hải Phòng đến Nam Định vào chiều ngày 10/10. Bão số 8 (KOMPASU) suy yếu thành vùng áp thấp và tan dần trên vùng ven bờ Nam Định - Thanh Hóa vào chiều ngày 14/10. ATNĐ hình thàng ngay trên khu vực Nam Biển Đông sáng ngày 27/10 áp thấp nhiệt đới suy yếu thành một vùng áp thấp và đi vào đất liền tỉnh Khánh Hòa. Như vậy, cả 03 cơn bão và ATNĐ không đi vào đất liền khu vực Hà Tĩnh.
I. DIỄN BIẾN KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN (từ tháng 10 đến nay)
1. Khí tượng
1.1 Nhiệt độ và không khí lạnh
* Không khí lạnh (KKL)
Từ tháng 10 đến nửa đầu tháng 11/2021 trên địa bàn tỉnh đã xảy ra 03 đợt KKL vào các ngày 16/10, đêm 21/10 và đêm 07/11. Đợt xảy ra vào ngày 16/10 là đợt KKL xảy ra đầu tiên của mùa Đông Xuân năm 2021 - 2022 gây ra gió mạnh vùng ven biển cấp 5, giật cấp 6, cấp 7 và đáng chú ý đợt không khí lạnh vào đêm 07/11 đã gây gió mạnh vùng ven biển cấp 4, cấp 5, giật cấp 6, toàn tỉnh trời chuyển rét từ ngày 08 - 10/11 với nhiệt độ thấp nhất ngày các khu vực phổ biến 17,1 - 17,8 độ C.
* Nhiệt độ
Nhiệt độ trung bình tháng 10/2021 ở các khu vực trong tỉnh phổ biến 23,9 - 25,2 độ C. Nhiệt độ tối cao tuyệt đối các khu vực phổ biến 31,9 - 34,2 độ C và nhiệt độ tối thấp tuyệt đối 17,1 - 17,8 độ C.
1.2 Lượng mưa và mưa lớn diện rộng
Tổng lượng mưa tháng 10/2021 các khu vực trong tỉnh phổ biển 482 - 777mm, một số nơi có lượng mưa lớn hơn như Cẩm Nhượng 1744mm, Kỳ Anh 1337mm, Thạch Đồng 1267mm, Tp Hà Tĩnh 1167mm và Hoành Sơn 1011mm.
Số ngày có mưa trong tháng dao động 17 - 24 ngày.
* Mưa lớn: Từ tháng 10 đến nay trên địa bàn tỉnh đã xảy ra 03 đợt mưa lớn:
Đợt 1: Xảy ra từ ngày 04/10 - 06/10, do ảnh hưởng của rìa bắc dải hội tụ nhiệt đới nối áp thấp nhiệt đới có trục qua Trung Trung Bộ kết hợp với nhiễu động đới gió đông trên cao do đó có mưa vừa, mưa to, nhiều nơi có mưa rất to, tổng lượng mưa phổ biến 100 - 230mm (riêng khu vực Kỳ Anh, Chu Lễ, Hương Khê có lượng mưa thấp hơn và đạt từ 54 - 63mm).
Đợt 2: Từ chiều 13 - 14/10 do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 8 nên toàn tỉnh có mưa vừa, mưa to và lượng mưa phổ biến 90 - 150mm.
Đợt 3: Xảy ra từ đêm 15/10 đến sáng ngày 18/10 do ảnh hưởng của KKL tăng cường kết hợp dải hội tụ nhiệt đới có trục qua Trung Trung Bộ có mưa, mưa vừa có nơi mưa to riêng đồng bằng ven biển có mưa rất to. Tổng lượng mưa các khu vực phổ biến 75 - 154mm, riêng Hà Tĩnh 521mm, Kỳ Anh 535mm, Thạch Đồng 529mm, Cẩm Nhượng 686mm, Hoành Sơn 251mm.
Ngoài ra, trong thời gian này còn xảy ra các đợt mưa lớn tuy nhiên thời gian xảy ra không liên tục trong ngày và tập trung nhiều về đêm và sáng cụ thể như ngày 09 - 12/10, do ảnh hưởng rìa xa hoàn lưu vùng áp thấp (suy yếu từ bão số 7) nên toàn tỉnh có mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to, lượng mưa phổ biến 100 - 300mm. Đêm 27 ngày 28/10, do ảnh hưởng không khí lạnh tăng cường kết hợp với gió Đông trên cao nên toàn tỉnh có mưa vừa, Tp Hà Tĩnh và ven biển phía Nam tỉnh có mưa rất to, lượng mưa 134 - 363mm, các khu vực khác phổ biến 30 - 55mm.
2. Thủy văn
Từ tháng 10 đến ngày 17/11/2021, trên các sông Ngàn Sâu, Ngàn Phố xuất hiện 3 đợt lũ và 1 đợt dao động vào các ngày 13 - 15/10, 16 - 19/10, 21 - 23/10 và 28 - 30/10. Những ngày còn lại ở xu thế ít biến đổi và xuống chậm. Sông La, Rào Cái, Cửa Nhượng chịu ảnh hưởng của thủy triều.
Đặc trưng đợt lũ từ ngày 15 -19/10/2021:
Trên sông Ngàn Sâu đỉnh lũ tại trạm Chu Lễ đo được 10,89m (dưới BĐI: 0,61m) xuất hiện lúc 20h ngày 16/10; tại trạm Hòa Duyệt 6,28m (dưới BĐI 1,22m) xuất hiện lúc 10h ngày 17/10, với biên độ lũ lên 2,18 - 4,97m.
Trên sông Ngàn Phố đỉnh lũ đo được tại trạm Sơn Diệm 8,07m (dưới BĐI 1,93m) xuất hiện lúc 15h ngày 17/10.
Dòng chảy: Lượng dòng chảy trung từ tháng 10 đến 17/11/2021 trên sông Ngàn Sâu, Ngàn Phố ở mức thấp hơn so với TBNN và thấp hơn so với năm 2020 cùng thời kỳ.
Hồ chứa: Dung tích các hồ chứa lớn ở khu vực Hà Tĩnh tính đến ngày 15/11/2021 đạt từ 75,6 - 100% (riêng hồ Thượng Sông Trí đạt 44,7%, hồ Đá Hàn và hồ Ngàn Trươi đạt 65%) so với dung tích thiết kế và đạt từ 70,3 - 100,0% so với năm 2020 cùng thời kỳ.
3. Hải văn
Trong tháng 10 đến 17/11/2021, độ cao sóng vùng biển khu vực Hà Tĩnh phổ biến dưới 0,75m; những ngày chịu chịu ảnh hưởng của ATNĐ, bão và KKL (các ngày 7 - 9/10, 12-14/10, 16 - 19/10, 22-23/10 và 08-09/11) độ cao sóng ven bờ phổ biến ở mức 1,0 - 2,0m, ngoài khơi từ 2,0 - 3,0m.
Thủy triều vùng biển khu vực Hà Tĩnh trong tháng 10 đến 17/11/2021 xuất hiện 03 lần triều cường vào ngày 14 - 16/10; 29 - 31/10 và 09 - 11/11.
II. NHẬN ĐỊNH THỜI TIẾT, THỦY VĂN TỪ THÁNG 12 NĂM 2021 ĐẾN THÁNG 05 NĂM 2022
1. Khí tượng
1.1 Hiện tượng ENSO
Hiện nay ENSO vẫn đang ở trạng thái La - Nina. Dự báo trạng thái La- Nina sẽ còn duy trì từ nay đến hết năm 2021 nhưng cường độ yếu và xác suất khoảng 80%. Những tháng đầu năm 2022, nhiệt độ có xu hướng tăng dần nhưng vẫn thấp hơn so với TBNN và ENSO vẫn ở trạng thái La-Nina yếu. Từ khoảng tháng 4, tháng 5/2022 ENSO có khả năng chuyển dần sang trạng thái trung tính.
1.2 Bão/ATNĐ và các hiện tượng thời tiết nguy hiểm
a. Bão và ATNĐ:
Từ nay đến hết năm 2021 vẫn còn có khả năng xuất hiện bão và ATNĐ hoạt động trên Biển Đông và bão và ATNĐ này cũng có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền các tỉnh phía Nam nước ta.
b. Mưa lớn:
Từ nay đến hết năm 2021 trên địa bàn tỉnh ít có khả năng xảy ra các đợt mưa lớn với cường độ mạnh tuy nhiên do ảnh hưởng của KKL tăng cường kết hợp với địa hình do đó mưa lớn khả năng xảy ra cục bộ.
c. Không khí lạnh.
Không khí lạnh hoạt động mạnh và gia tăng tần suất trong các tháng chính đông tháng 12/2021 - 02/2022. Các đợt rét đậm rét hại có thể xảy ra từ giữa tháng 12 đến nửa đầu tháng 02/2022. Nền nhiệt độ trung bình trong mùa đông năm nay 2021 - 2022 có khả năng thấp hơn so với mùa đông năm 2020 - 2021.
1.3 Nhiệt độ
Nền nhiệt độ từ tháng 12/2021 đến tháng 05/2022 các khu vực phổ biến ở mức xấp xỉ TBNN nhưng thấp hơn năm 2021 cùng kỳ trong đó tháng 12/2021 ở mức thấp hơn TBNN khoảng 0,5 - 1,0 độ C. Tháng 01 - 03/2022 nền nhiệt độ mức xấp xỉ đến thấp hơn so với TBNN khoảng 0,5 độ C. Tháng 04/2022 ở mức xấp xỉ TBNN. Tháng 05/2022 nền nhiệt độ ở mức cao hơn so với TBNN khoảng 0,5 - 1,0 độ C
1.4 Lượng mưa
Nhìn chung, tổng lượng mưa từ tháng 12/2021 đến tháng 05/2022 ở mức xấp xỉ đến lớn hơn so với TBNN, nhưng thấp hơn năm 2021 cùng kỳ. Cụ thể: Tháng 12/2021 và tháng 03/2022 các khu vực ở mức xấp xỉ đến thấp hơn một ít so với TBNN (5- 15%). Tháng 01 - 02 và tháng 4/2022 ở mức xấp xỉ TBNN. Thang 05/2021 xấp xỉ đến cao hơn một ít so với TBNN.
2. Thủy văn
Nửa cuối tháng 11/2021 đến tháng 05/2022, trên các sông khu vực Hà Tĩnh có khả năng ở xu thế biến đổi chậm và giảm dần. Tổng lượng dòng chảy trên các sông khu vực Hà Tĩnh có khả năng thấp hơn so với TBNN từ 10 - 20%.
3. Hải văn
Độ cao sóng ven bờ khả năng phổ biến dưới 0,5 - 1,0m, những ngày chịu ảnh hưởng của không khí lạnh thì độ cao sóng ven bờ có khả năng lên đến 1,0 - 2,0m, ngoài khơi ở mức 1,5 - 2,5m.